• Sinds 2008 publiceert Degroof Petercam zijn halfjaarlijks duurzaamheidsklassement voor de 35 OESO-lidstaten.
• Noorwegen bekleedt de eerste plaats in een topsegment gedomineerd door Scandinavische landen. België  bezet de 10e plaats.
• Wat krijgen we echter terug voor ons belastinggeld? Ierland scoort proportioneel het beste wat betreft de verhouding tussen de fiscale druk en haar duurzaamheidsscore. België valt terug naar een 23e plaats op basis van deze verhouding.
• De Verenigde Staten bengelen onderaan het klassement en dreigen steeds verder terrein te verliezen indien Donald Trump zijn doelstellingen kan uitvoeren.

Methodologie

Degroof Petercam Asset Management baseert zich op deze rangschikking om te bepalen welke overheidsobligaties het in aanmerking neemt in haar duurzame fondsengamma van landen die als de meest duurzame en verantwoordelijke worden beschouwd.  Op deze manier verbindt een beleggingsstrategie zich met de duurzame beleidsinspanningen van een natiestaat

Het model steunt op de vijf grote duurzaamheidspijlers, met name transparantie en democratische waarden (1), bevolking, gezondheidszorg en welvaartsverdeling (2), milieu (3), onderwijs/innovatie (4) en economie (5).

De Verenigde Staten blijft onderaan klassement bengelen

“De duurzaamheidsanalyse van de landen bleek bijzonder zinvol tijdens de schuldencrisis in de eurozone, en heeft aangetoond dat het belangrijk is om naar duurzaamheidsuitdagingen te kijken op landenniveau. Op die manier kunnen we hun vermogen inschatten om hun schulden terug te betalen, in plaats van hun vermogen om de schuldgraad te laten stijgen” zo zegt Ophélie Mortier,  verantwoordelijke duurzame investeringsstrategie bij Degroof Petercam.

Sinds de creatie van het in-house model, behoren de Verenigde Staten steeds tot de slechtste 33% van het klassement, en behoudt het land score net boven de 50/100.

De vijf punten achterstand die de Verenigde Staten hebben ten opzichte van het gemiddelde dat vandaag behaald wordt door de 35 OESO-lidstaten - Letland is in juli tot het clubje toegetreden - worden voornamelijk verklaard door criteria inzake milieu en maatschappelijk welzijn.

Enerzijds blijven de Verenigde Staten veel steenkool verbruiken wat veel broeikasgassen uitstoot. Anderzijds blijft hernieuwbare energie in de totale energiemix van het land onder het gemiddelde.

Op maatschappelijk vlak is er zoals bekend veel sociale ongelijkheid in de Verenigde Staten, en de GINI-coëfficiënt toont dat voor een deel aan. Enkel in vergelijking met Mexico, dat onderaan het klassement staat, behalen de Verenigde Staten een betere score. Het grote aantal mensen dat in de gevangenis zit, speelt ook een belangrijke rol in het totaalplaatje.  Het grote aantal mensen met obesitas is ook een probleem op middellange en lange termijn voor de bevolking, die daarmee een aanzienlijk gezondheidsrisico loopt, en voor de belangrijke financiële gevolgen.

“Hoewel de Verenigde Staten over het algemeen een bevredigende score behalen op het vlak van democratie en burgerlijke vrijheden, betreuren we het feit dat ze het Internationaal Gerechtshof of de Ottawa-conventie over antipersoonsmijnen niet hebben erkend. Ook werd de doodstraf in bepaalde staten nog steeds niet afgeschaft”, aldus Ophélie Mortier.
 

VS blijven top op vlak van innovatie en immigratie

De Verenigde Staten blinken duidelijk uit op het vlak van innovatie. Het land behoudt immers een voortrekkersrol op dat vlak, zowel op het vlak van R&D uitgaven als het aantal geregistreerde patenten.

Innovatie is een belangrijke uitdaging voor de ontwikkelde landen, en dat hebben de Verenigde Staten duidelijk begrepen.  De tewerkstellingsgraad van immigranten ligt ook boven die van verschillende andere lidstaten, met name die van België, en wordt gedeeltelijk verklaard door het feit dat Amerika goed opgeleide immigranten wil aantrekken.

“De scholingsgraad van de Amerikaanse en Canadese immigranten ligt een stuk hoger dan die in Europa.  Twee derde van de migranten die aankomen in de Verenigde Staten en Canada hebben immers een hoger diploma behaald, bijna twee keer zoveel als in Europa” volgens Ophélie Mortier.

Donald Trump dreigt de VS nog verder terrein te doen prijsgeven

De uitspraken van Donald Trump doen niet vermoeden dat de situatie zal verbeteren, wel integendeel. Hoewel het duidelijk wordt dat Trump het klimaatakkoord van Parijs, dat werd getekend door zijn voorganger, niet officieel zal opblazen, is het wel een feit dat hij weinig moeite zal doen om de doelstellingen inzake de vermindering van broeikasgassen, die werden opgenomen in het akkoord, te bereiken.

Zijn uitspraak tijdens de campagne ondersteunen duidelijk een verhoogde productie van steenkool, de herziening van de uitbating van de oliepijplijn Keystone XL, de exploitatie van olie en gas in Alaska en de Golf van Mexico.

Hoewel het ‘America First Energy Plan’ van Trump het belang van klimaatverandering verwerpt, tonen verschillende studies aan dat de VS erg kwetsbaar blijven op dit vlak.

De plannen om de vennootschapsbelasting te verlagen van 35 tot 20% zijn dan weer positief voor de fiscale transparantie van Amerikaanse ondernemingen, die er geen belang meer bij zullen hebben om hun winsten te laten belasten in het land met de laagste belastingvoet.

 “Op korte termijn zijn zulke maatregelen weliswaar welkom, maar op middellange termijn is er wel een risico voor de financiering van het overheidsbeleid. Hoewel de maatregel niet gepaard gaat met een reële economische groei, zullen de onderwijs- en gezondheidssector als eerste getroffen worden door de besparingen van de Amerikaanse economie, die al fors met schulden beladen is.  Een verbetering van de Amerikaanse score op deze twee duurzaamheidspijlers is dus moeilijk te voorspellen” aldus Ophélie Mortier.

Noorwegen klimt naar de top van het klassement

Het is opnieuw een Scandinavisch land dat naar de top van het klassement klimt. Noorwegen, dat een topscore behaalt opd e pijlers maatschappelijk welzijn en economie, klimt zo naar de eerste plaats, samen met de Deense en Zweeds buren.

Aangezien de economie van Noorwegen voor een groot deel afhangt van de fossiele brandstof olie, is er veel ruimte tot verbetering inzake het milieu, vooral op het vlak van de ontwikkeling van hernieuwbare energie. Dit is nog erg weinig vertegenwoordigd in de energiemix van het land. De energie-efficiëntie kan eveneens nog verder verbeterd worden, aangezien er veel energie verbruikt wordt in vergelijking met de economische groei.

De instellingen zijn sterk en er is veel vrijheid van pers. Op economisch vlak is het land solide en kent het gezonde overheidsfinanciën. Ten slotte is er bijna geen maatschappelijke ongelijkheid in het land, met een rijkdom per inwoner die hoger ligt dan het gemiddelde.

Ierland haalt het meeste ‘bang for the buck’

Een duurzaamheidsscore is belangrijk, maar het evenzeer van belang te kijken naar welke fiscale druk landen opleggen om dit niveau aan duurzaamheid te bekomen. Wanneer we proportioneel kijken naar de fiscale druk van de landen en hoe hoog zij scoren in onze duurzaamheidsrangschikking spant Ierland de kroon. Ierland bezet de 14e plaats wat betreft duurzaamheid maar kent een relatief lage fiscale druk. In deze rangschikking bekleedt België een weinig benijdenswaardige 23^e plaats, de VS stijgen dan weer naar de 6^e plek.